Het eerst bekende slachtoffer van een legionellabesmetting ter wereld heette Ray Brannon. Deze man van 61 overleed op 27 juli 1976. Hij was drie dagen eerder besmet geraakt bij een bijeenkomst van ongeveer tweeduizend luchtmachtveteranen in de balzaal van een hotel in Philadelphia. Nog eens 182 deelnemers werden ziek, van wie er 29 de dood vonden. Zodoende werd het Amerikaanse legioen de naamgever van deze in het water levende bacteriën.
Pas een kwart eeuw later werd het melden van legionellabesmetting in Duitsland verplicht gesteld. Sindsdien worden de statistieken regelmatig gepubliceerd in het Epidemiologisches Bulletin van het Robert Koch Institut. Het aantal geïnfecteerden is weliswaar klein, maar de daadwerkelijke cijfers liggen vermoedelijk aanzienlijk hoger. Tussen 2015 en 2019 is het aantal gemelde gevallen bijna verdubbeld, van circa 800 tot 1500 (RKI 2021). Alleen in 2020 was er een tijdelijke daling te zien, die te danken was aan de vérgaande reisbeperkingen als gevolg van COVID-19.
Hoge sterfte bij besmettingen in klinieken
In 2015 schatte het RKI dat er, met inbegrip van de niet-gemelde gevallen, tot wel 30.000 infecties per jaar zouden kunnen optreden. Dit aantal is intussen vermoedelijk opgelopen tot ongeveer 60.000. Veel ziektegevallen worden door reizigers binnengebracht, maar ook klinieken dragen aan de verspreiding bij. Het sterftepercentage schommelt tussen de 5% bij infecties door reizen, en 17% bij in ziekenhuizen optredende infecties. Ondanks enkele opvallende uitbraken, zoals recentelijk in Polen, vinden de meeste besmettingen onopgemerkt plaats. Vooral gebouwen waarvoor geen controleplicht geldt, zoals privéwoningen, vormen een risico.
Onder de bekende oorzaken van het hoge percentage ongemelde gevallen van 97% zijn volgens Zacharias et al. (2023) gebrekkige of ontbrekende diagnostiek, te lage temperaturen van warm water, gering waterverbruik en stilstaand water in ongebruikte leidingen, alsmede de methodiek van de diagnose zelf.
Toename aantal besmettingen waarschijnlijk
Er valt een toename van het aantal besmettingen te verwachten, die door verschillende factoren gestimuleerd wordt. Door de klimaatverandering ligt de temperatuur van koud water vaak boven de 20°C. Bovendien neemt de tijd die het water in de leidingen staat, vanwege het afnemende waterverbruik toe. Hogere energieprijzen zetten consumenten ertoe aan om de temperatuur van het water te verlagen. Grootschalige investeringen in de bestaande infrastructuur zijn momenteel niet te verwachten.
Een positieve factor is het feit dat in de Duitse drinkwaterverordening een nieuwe richtwaarde is vastgelegd. Volgens § 51 van deze verordening zijn maatregelen ter verlaging van de legionellaconcentratie sinds kort al bij het bereiken van de technische grenswaarde voor Legionella spec. van 100 kve (kolonievormende eenheden) per 100 ml drinkwater vereist, en niet pas bij overschrijding van deze waarde.
DGKH adviseert strenge grenswaarde voor drinkwater
Vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem, die meestal ouder zijn, zijn vatbaar voor legionella-infecties. In verzorgings- en ziekenhuizen ligt het sterftecijfer rond de 10%. Hierom adviseert de Deutsche Gesellschaft für Krankenhaushygiene (DGKH) vooral voor zones met een hoog risico een grenswaarde van < 1/100 ml (DGKH 2018). Die waarde geldt overigens ook voor andere facultatief pathogene micro-organismen. Deze grenswaarde kan vaak alleen worden aangehouden door toepassing van steriele eindfilters. Aangezien de infectiedosis voor deze groep patiënten zeer waarschijnlijk aanzienlijk lager is dan voor personen met een gezond immuunsysteem, is betrouwbare bescherming bijzonder relevant.
Het hoge aantal niet-geregistreerde gevallen leidt tot onzekerheid, economische verliezen en aanzienlijke kosten. Het is nu zaak om legionellaverwekkers door grotere waakzaamheid beter op te sporen en besmettingen te voorkomen. Hiervoor zijn al oplossingen in de maak.
Neem contact met ons op, ter plaatse, telefonisch of via e-mail: U kunt ons bereiken op +49 40-2576748-0 of ons uw aanvraag toesturen.
Als u meer inzicht wilt in de activiteiten van ons bedrijf, kijk dan eens in onze nieuwsrubriek of sluit u aan bij een van onze netwerken. Op onze social-mediakanalen informeren wij u over nieuws uit het bedrijf, nieuwe producten, deelname aan beurzen en congressen en nog het een en ander: LinkedIn – XING – YouTube